کمبود شیرخشک و دارو در ایران در چند سال اخیر به بحرانی جدی تبدیل شده است و مسئولان وزارت بهداشت و مقام‌های دولتی با وجود وعده‌هایی که در این سال‌ها داده‌اند، هنوز نتوانسته‌اند تغییری در این وضع ایجاد کنند.

رئیس سندیکای تولید داروهای انسانی روز پنجشنبه اعلام کرد که پس از ۱۵ سال، بر اثر سیاست‌های غلط، ایران با کمبود شیرخشک مواجه شد. به گزارش دیده‌بان ایران، هانی تحویل‌زاده، رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک، نیز اعلام کرد که به‌دلیل غفلت سازمان غذا و دارو و نامه‌نگاری نکردن با بانک مرکزی برای تخصیص ارز به تولیدکنندگان، این کالای استراتژیک با کمبود شدید مواجه شد و وزارت بهداشت برای رفع کمبودها «ده میلیون قوطی شیرخشک با قیمت چندبرابری به کشور وارد کرد.»

هانی تحویل‌زاده با اشاره به اینکه این اتفاق می‌تواند بحران‌های جدی دیگری را در پی داشته باشد، می‌گوید «ما اسیر تصمیمات خلق‌الساعه سازمان غذا و دارو شدیم» و این سازمان از سه هفته قبل، ناگهانی و بدون اطلاع قبلی، نرخ ارز دولتی را از ۴۲۰۰ تومان به ۲۸۵۰۰ تومان تغییر داد.

کمبود مواد اولیه در شرکت‌ها به بحرانی جدی تبدیل و منجر به این شده است که تهیه ماده اولیه با نرخ جدید ۷ برابری فشار نقدینگی زیادی به آن‌ها وارد کند. بر اساس این گزارش، حذف ناگهانی ارز ۴۲۰۰ تومانی هم‌زمان با کمبود شیرخشک در ایران رخ داد و شهروندان برای خرید یک قوطی شیرخشک باید به داروخانه‌های بسیاری مراجعه می‌کردند. رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک افزود: «هفته پیش بانک مرکزی اعلام کرد با رسیدن هر محموله‌ای به گمرک، شرکت‌ها دو ماه وقت دارند نسبت به پرداخت مابه‌التفاوت ارز اقدام کنند.»

محمد پیکان‌پور، مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، نیز چندی پیش اعلام کرده بود که دارو در پلتفرم‌ها با ۳۰ برابر قیمت واقعی فروخته می‌شود. این پلتفرم‌ها برخی داروهای قاچاق نیز می‌فروشند و طی ثبت یک مورد مشخص شد داروخانه‌ای که آن دارو را به دست مصرف‌کننده می‌رساند مشخص نیست.

اما دولت مسئولیت گرانی و کمبود دارو و شیرخشک را بر عهده نمی‌گیرد. سازمان غذا و دارو بارها قول داده است کمبود شیرخشک را با واردات و با حمایت از تولید داخلی رفع کند. این در حالی‌ است که از مهر ماه سال جاری، فروش شیرخشک در ایران سهمیه‌ای شد. خریداران شیرخشک برای دست یافتن به آن مجبور بودند با کد ملی در سامانه‌ای خاص نام‌نویسی کنند. داروخانه‌های سراسر ایران نیز از ۲۰ مهر همه نوع شیرخشک نوزادان را به‌صورت سهمیه‌ای و فقط با ارائه کد ملی و تاریخ تولد کودک فروختند.

دولت همچنین با اجرای طرح «دارویار»، که تیر ۱۴۰۱ در رسانه‌ها مطرح شد، تلاش کرده است بگوید در این حوزه برنامه‌هایی دارد و قصد دارد بازار دارو را کنترل کند. اما، در حالی که به‌ گفته مسئولان وزارت بهداشت انتظار می‌رفت با اجرای این طرح هزینه‌‌های بیماران تامین شود و بیماران با هیچ‌ افزایشی در پرداخت هزینه‌های دارو مواجه نشوند، و از سوی دیگر، اکثر داروها زیر پوشش بیمه قرار گیرد، این طرح در عمل شکست خورده و هیچ تغییر مثبتی در وضع ایجاد نشده است.

دولت جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده بود با اجرای طرح دارویار، ارز ترجیحی واردات دارو حذف می‌شود و به‌جای ارز، بودجه‌ای معادل آن به شرکت‌های بیمه پرداخت خواهد شد تا مردم مجبور نباشند دارو را به قیمت آزاد بخرند. اما در عمل این طرح به اجرا درنیامد.

آمارها حاکی از آن است که فقط حدود یک‌بیستم ارز مورد نیاز تولیدکنندگان شیرخشک تامین شده است و کماکان به تامین ارز و واردات شیرخشک نیاز است. در نتیجه، شیرخشک‌های سهمیه‌بندی نیز بالغ‌ بر ۴۰ درصد گران‌تر شد.

دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۳ برای نهادهای امنیتی و عقیدتی بودجه کم نگذاشته است، اما برای تامین ارز شیرخشک و دارو امروز و فردا می‌کند و در مقابل نیازهای مردم، این روزها تنها پاسخش وعده‌هایش است.